Ανθρωπινα γονίδια και διπλώματα ευρεσιτεχνίας

Ολόκληρη η βιομηχανία βιοτεχνολογίας, οργανώσεις ασθενών, «συνασπισμός» γυναικείων συλλόγων υγείας, γενετιστών και επιστημονικών ενώσεων παρακολουθούν «στενά» τις εξελίξεις της υπόθεσης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που έχουν χορηγηθεί στα ανθρώπινα γονίδια που εμπλέκονται στην ανάπτυξη καρκίνου, BRCA1 και BRCA2.

Μια πολύκροτη υπόθεση, η έκβαση της οποίας έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία εκατομμυρίων γυναικών που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο του καρκίνου του μαστού καθώς και στην μελλοντική κατεύθυνση της βιοΐατρικής έρευνας  και στην εν γένει βιομηχανία της βιοτεχνολογίας.

Διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε ανθρώπινα γονίδια

Μπορεί να χορηγηθεί δίπλωμα ευρεσιτεχνίας – εφόσον αυτό χορηγείται μόνο για επινοήματα νέα, με εφευρετική δραστηριότητα και επιδεκτικά βιομηχανικής εφαρμογής- σε ανθρώπινα γονίδια;

Παρά την ως άνω γενική αρχή διπλώματα ευρεσιτεχνίας φαίνεται να κατέχουν η αμερικάνικη εταιρεία Myriad Genetics σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Utah για τα ανθρώπινα γονίδια BRCA1 και BRCA2, τα οποία ευθύνονται για την πλειονότητα των περιστατικών κληρονομικού καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών.

Όπως δηλώνει η αμερικάνικη εταιρεία τα διπλώματα αυτά χορηγήθηκαν για την μέθοδο απομόνωσης των γονιδίων αλλά  για την φυσιολογική μορφή και τις μεταλλαγές τους, οι οποίες υποδηλώνουν προδιάθεση για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών.

Μάλιστα η Myriad Genetics, χάριν των εν λόγω διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, έχει επιβάλλει από τα τέλη του 1990 απαγόρευση, χωρίς προηγούμενη άδειας χρήσης, οποιασδήποτε ερευνητικής δραστηριότητας πάνω στα γονίδια αυτά.

Συνέπεια των παραπάνω είναι ότι για οποιαδήποτε διαγνωστική εξέταση, οι Αμερικανίδες γυναίκες ή και τα ασφαλιστικά τους ταμεία, χρεώνονται έως και 2.000 δολάρια προκειμένου να μάθουν εάν είναι θετικές στις μεταλλαγμένες μορφές των γονιδίων, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και καρκίνου των ωοθηκών.

Μπορούν όμως να χορηγούνται διπλώματα ευρεσιτεχνίας για «προφανείς» ανακαλύψεις;

 

Διπλώματα ευρεσιτεχνίας, GEN-PETS και βιοτεχνολογικές εφευρέσεις

Φαντάσου να περπατάς στους μεγάλους διαδρόμους ενός πολυκαταστήματος.

Και ενώ περιηγείσαι σε αυτούς, βλέπεις ξαφνικά μπροστά σου να κρέμονται πλαστικές συσκευασίες στις οποίες υπάρχουν μεγάλες  φιγούρες που μοιάζουν με ανθρωποειδή. Με μια δεύτερη ματιά διαπιστώνεις πως σ’ αυτά τα σφραγισμένα πλαστικά πακέτα υπάρχουν δίποδα θηλαστικά τα οποία βρίσκονται σε μια περίεργη κατάσταση αδράνειας- σαν σε χειμερία νάρκη- αναπνέουν όμως κανονικά καθώς η συσκευασία έχει τρύπες για περνάει ο αέρας.  Το μόνιτορ που υπάρχει ενσωματωμένο στην συσκευασία δείχνει τους παλμούς της «καρδιά» τους η οποία μοιάζει να χτυπάει κανονικά. Τα περίεργα αυτά πλάσματα βρίσκονται εκεί, έτοιμα να τα αγοράσεις και να τα εντάξεις στην ζωή σου, σαν το καινούργιο σου διασκεδαστικό gadget ή ακόμα χειρότερα σαν το νέας γενιάς κατοικίδιό σου…

Εάν όλα αυτά ακούγονται πρωτόγνωρα, βγαλμένα από το σενάριο κάποιας ταινίας επιστημονικού ενδιαφέροντος, στην πραγματικότητα πρόκειται για τα GEN-PETS, μια καινούργια ανακάλυψη της βιομηχανικής. Τα πλάσματα αυτά  φαίνεται να έχουν προσωπικότητα (το χρώμα της συσκευασίας τους δείχνει τον τύπο τους), περιορισμένες φωνητικές ικανότητες, αισθάνονται πόνο και μπορούν να αναπτύξουν συναισθήματα.

Σχεδιάστηκαν από τον καλλιτέχνη Adam Brandejs, με την βοήθεια της makeup artist Crystal Pallister και παρουσιάσθηκαν σε διάφορα μουσεία και χώρους τέχνης.